Ο κόκκινος εφιάλτης του βωξίτη

Το προχτεσινό ατύχημα στην Ουγγαρία, όταν ορμητικά κύματα κόκκινης τοξικής λάσπης έπνιξαν τα χωριά 40χλμ γύρω από το εργοστάσιο αλουμίνας Ajkai Timfoldgyar Zrt, είναι σαν βγαλμένο από ταινία καταστροφής.

Δυστυχώς όμως, είναι μια φριχτή πραγματικότητα που δείχνει πολύ ανάγλυφα πόσο λάθος δρόμο έχουμε πάρει νομίζοντας μάλιστα οτι πρόκειται για ανάπτυξη (πράσινη μάλιστα, προσφάτως!) και πρόοδο.
Διάβασα οτι κατά την παραγωγή  ενός τόνου αλουμινίου παράγονται 2-3 τόνοι τοξικής λάσπης! Και θυμήθηκα τα βουνά κόκκινης σκόνης γύρω από την Ιτέα και τα προβλήματα μόλυνσης στην Αντίκυρα και στα Άσπρα Σπίτια από το «Αλουμίνιον της Ελλάδος» (τέως Pechiney) αλλά και τους αγώνες που δίνουν τόσον καιρό οι κάτοικοι των χωριών της Γκιώνας και του Παρνασσού για να μην συνεχιστεί η καταστροφή του δάσους και του βουνού από την συνεχή επέκταση των δραστηριοτήτων της S&B.

Οι υπεύθυνοι του εργοστασίου στην Ουγγαρία λένε ότι η λάσπη, σύμφωνα με τα στάνταρ της Ε.Ε. δεν θεωρείται τοξική. Τα ίδια λένε και όσοι ρίχνουν χρόνια τώρα (από το 1972) την κόκκινη σκόνη στον Κορινθιακό σε βαθμό που σήμερα να καλύπτει χιλιάδες στρέμματα του βυθού. Όμως οι γιατροί που περιθάλπουν τους δεκάδες τραυματίες στην Ουγγαρία, μιλάνε για εξαιρετικά τοξικό και ελαφρά ραδιενεργό υλικό που προκαλεί ύπουλα εγκαύματα, καθώς, η επιφανειακή προσβολή μπορεί να φαίνεται μικρή αλλά εξαπλώνονται και διαβρώνουν τους ιστούς κάτω από το δέρμα!
Από το Βήμα, διαβάζουμε:

Το παχύρρευστο υγρό περιέχει βαρέα μέταλλα και διαβρωτικές ουσίες, όπως μόλυβδο, χρώμιο κτλ.- είναι τα απόβλητα της επεξεργασίας του βωξίτη, ιδιαιτέρως τοξικά αφού προκαλούν βαθιά εγκαύματα τα οποία μπορεί να εμφανιστούν πολλές ημέρες μετά την έκθεση του ατόμου στο υλικό.

Ήδη έχουν διαρεύσει πάνω από 700.000 κυβικά μέτρα τοξικής λάσπης που αντιπροσωπεύει το 2-3% μόνο της περιεκτικότητας των δεξαμενών! Στην ουσία μιλάμε για τεράστια φράγματα, σαν τεχνητές λίμνες γεμάτες με τα απόβλητα αυτά, που προφανώς αποτελούν οικολογικές βόμβες για την περιοχή.

Συγκλονιστικές φωτογραφίες από το ατύχημα που χαρακτηρίζεται ένα από τα μεγαλύτερα και σοβαρότερα στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια, εδώ και εδώ, καθώς και στο ιστολόγιο του Παρατηρητήριου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων.

Θα πει κανείς, τόση φασαρία, τόση μόλυνση, τόση καταστροφή στο περιβάλλον αξίζει για κουτάκια μπύρας και πορτοπαράθυρα;  Χμ, υπάρχουν πολύ περισσότερα πίσω από τη βιομηχανία αλουμινίου και είναι δυστυχώς τρομακτικά:

Από το πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Παρατηρητήριου, H βιομηχανία αλουμινίου και η στενή της σχέση με τον πόλεμο, αντιγράφω:

Mια από τις βασικές, αν και κρυμμένες, κινητήριες δυνάμεις πίσω από την παραγωγή αλουμινίου είναι η βιομηχανία όπλων. Οι πιο ισχυρές και κερδοφόρες εταιρείες είναι αυτές που φτιάχνουν οπλικά συστήματα – που βαφτίζονται «αμυντικά» ή «διαστημικής τεχνολογίας» – και αυτές είναι οι καλύτεροι πελάτες των εταιρειών παραγωγής αλουμινίου.
[…] Ο πόλεμος είναι πιθανότατα η πλέον κερδοφόρα επιχείρηση για τους παραγωγούς αλουμινίου, αν και τα συμβόλαια και οιστατιστικές που το αποδεικνύουν εδώ και πολύ καιρό δεν είναι προσβάσιμες. Παράλληλα αυξάνεται διαρκώς η χρήση αλουμινίου από άλλες βιομηχανίες (αυτοκίνητοβιομηχανία, κατασκευές κ.λ.π.) οι οποίες ευνοούνται από την προνομιακή μεταχείριση της πολεμικής βιομηχανίας, πράγμα που ισοδυναμεί με έμμεση επιδότηση.

Το ιστολόγιο Συμπαράταξη Βοιωτών για το Περιβάλλον, κάνει επίσης αναφορά στο ατύχημα:

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκαν τρεις επαρχίες στη δυτική Ουγγαρία λόγω της διαρροής τοξικών λυμάτων από δεξαμενή εργοστασίου επεξεργασίας αλουμινίου, που έχει οδηγήσει στο θάνατο τουλάχιστον τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό 120, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων ΜΤΙ.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αφορά τις επαρχίες Βέτσπρεμ, Γκιορ-Μοσόν-Σόπρον και Βας.

Εν τω μεταξύ, συγκεχυμένες παραμένουν οι πληροφορίες σχετικά με το αν υπήρξε και δεύτερη διαρροή. Το ΜΤΙ μετέδωσε ότι η δεξαμενή έσπασε και σε δεύτερο σημείο, με αποτέλεσμα να εκκενωθεί ένα χωριό, κάτι που διαψεύδει το Reuters, επικαλούμενο την αρμόδια ουγγρική υπηρεσία.

Το δυστύχημα συνέβη χθες το απόγευμα στο εργοστάσιο αλουμινίου του Αζκα, σε απόσταση 165 χιλιομέτρων δυτικά της Βουδαπέστης.

Η διαρροή συνιστά «οικολογική καταστροφή», δήλωσε ο υφυπουργός Υγείας Ζόλταν Ιλές επισκεπτόμενος το Κολοντάρ.

«Η λάσπη εξακολουθεί να διαρρέει από τις δεξαμενές 9 και 10 του εργοστασίου αλουμινίου του Αζκα, απειλώντας όχι μόνον τους κατοίκους του Ντεβετσέρ, του Κολοντάρ και του Σομλοβασάρχελι, αλλά και την πανίδα και τη χλωρίδα μιας έκτασης 40 τετραγωνικών χιλιομέτρων», δήλωσε ο Ζόλταν Ιλές.

Σύμφωνα με φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, η τοξική λάσπη φθάνει σε ύψος δέκα εκατοστών στο Ντεβετσέρ, όπου το εν τρίτον των κατοικιών έχει πληγεί, ενώ έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση, η υδροδότηση και η παροχή φυσικού αερίου.

Το εργοστάσιο ανήκει στην ουγγρική εταιρεία παραγωγής και εμπορίας αλουμινίου (MATK). Τα αίτια του δυστυχήματος δεν έχουν γίνει γνωστά, ενώ διεξάγεται έρευνα.

Η κόκκινη λάσπη είναι ένα τοξικό κατάλοιπο που προέρχεται από την παραγωγή του αλουμινίου, και αποτελείται από εξαιρετικά διαβρωτικές ουσίες, όπως ο μόλυβδος. Η παραγωγή ενός τόνου αλουμινίου προκαλεί την παραγωγή τριών τόνων κόκκινης τοξικής λάσπης.

Για την παρουσία του βωξίτη στον Ελληνικό χώρο:

Πολίτες της Φωκίδας για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό

Οι ζωές των απείθαρχων όµορφα καίγονται

Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών δραστηριοτήτων

Και ένα μεγάλο αλλά πολύ ενδιαφέρον κείμενο του ομότιμου καθηγητή του ΕΜΠ Δ. Ρόκου με τίτλο: Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών στα χρόνια της “κρίσης”, από όπου αντιγράφω μια μικρή παράγραφο:

Έτσι, η Αξιοβίωτη Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη, μ’ άλλα λόγια η Ανάπτυξη που αξίζει να τη ζεις, γιατί ολοκληρώνει τις οικονομικές με τις κοινωνικές, τις πολιτικές, τις πολιτισμικές και τις κατάλληλες κάθε φορά, για κάθε τόπο, τεχνικές/τεχνολογικές δράσεις της, αναγνωρίζοντας και σεβόμενη τις θεμελιακές ουσιώδεις σχέσεις, αλληλεξαρτήσεις και αλληλεπιδράσεις τους και τις ειρηνικές, θετικές, δημιουργικές και ηθικές συνέργειές τους για μια ανθρώπινη ζωή, σ’ ένα ανθρώπινο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, σ’ ένα ειρηνικό και καλύτερο κόσμο, ήταν και είναι η μόνη λύση για μια πραγματικά εναλλακτική πορεία.